Trà hoa vàng có ở những xứ nào trên đất Việt?

Việt Nam là đất nước có “rừng vàng, biển bạc” và việc sở hữu cây dược liệu quý trà hoa vàng chính là ví dụ điển hình. Vậy trà hoa vàng có ở những đâu?

Trà hoa vàng lần đầu tiên được phát hiện ở nước ta vào những năm đầu thế kỷ 20 nhờ các nhà thực vật học người Pháp. Theo “Kết quả nghiên cứu phân loại các loại trà hoa vàng của Việt Nam” năm 2002 của Trần Ninh và các cộng sự thì ước tính có khoảng gần 20 loài, phân bố nhiều nhất ở các tỉnh phía Bắc bao gồm: Tam Đảo (Vĩnh Phúc), Sơn Động (Bắc Giang), Ba Chẽ (Quảng Ninh), Ba Vì (Hà Nội), Cúc Phương (Ninh Bình). Hãy cùng điểm qua đặc tính sinh trưởng của các loài trà hoa vàng có ở những khu vực này nhé!

Trà hoa vàng đang mùa nở rộ

1. Trà hoa vàng Tam Đảo

Trà hoa vàng Tam Đảo có 2 loài đặc hữu là Camellia tamdaoensis và Camellia petelotii cùng một số loài thường gặp khác. Trà thường mọc ở ven khe, lạch, suối nhỏ, nơi có độ ẩm cao trong các thung lũng. Cây có chiều cao trung bình khoảng 1,96m, đường kính gốc trung bình 2,19cm. Mật độ khoảng 150 cây/ha với khoảng 74% trạng thái cây sinh trưởng tốt.

Trà hoa vàng Tam Đảo sống trong điều kiện khí hậu trung bình năm là 20,1^oC, lượng mưa trung bình năm là 2594mm. Trà hoa vàng Tam Đảo sống ở nơi có đất thịt nhẹ đến trung bình, tầng đất mặt tơi xốp, đất nâu hoặc xám đen có lẫn đá 10-30% với độ pH 4,66-4,81.

Hiện trà hoa vàng Tam Đảo đã được nhân giống rộng rãi trở thành vườn trà lớn nhất nước ta. Mới đây, Công ty CP Đầu Tư Thương Mại Dịch Vụ Tam Đảo đã nhập khẩu công nghệ sấy lạnh để làm khô trà và tung ra thị trường sản phẩm trà hoa vàng tốt cho sức khỏe rất được người tiêu dùng ưa chuộng săn đón.

2. Trà hoa vàng Cúc Phương

Trà hoa vàng Cúc Phương chủ yếu là Camellia cucphuongensis và Camellia flava. Trà mọc trong trạng thái rừng giàu được bảo vệ nghiêm ngặt, là cây tầng dưới với chiều cao trung bình 1,63m và đường kính gốc trung bình 2,35cm. Nhiệt đội trung bình năm tại đây là 23,3^oC, lượng mưa trung bình năm 1856mm. Cây sinh trưởng trên đất thịt nhẹ đến trung bình, đất tầng mặt tơi xốp, màu xám đen hoặc nâu với tỷ lệ đá 10-15%. Mật độ bình quân khoảng 210 cây/ha.

3. Trà hoa vàng Ba Chẽ

Trà hoa vàng Ba Chẽ đa phần là Camellia euphlebia. Trà mọc trong rừng thứ sinh đang phục hồi, ven khe suối với chiều cao trung bình 1,49m và đường kính gốc trung bình 1,56cm. Trà hoa vàng Ba Chẽ sống trong môi trường nhiệt độ trung bình năm 21,9^oC, lượng mưa trung bình năm 1835mm, đất thịt nhẹ đến trung bình, tơi xốp, màu nâu xám lẫn đá 5-10% với độ pH 3,8-4,3. Mật độ bình quân khoảng 223 cây/ha trong đó có khoảng 60% số cây sinh trưởng tốt.

Trà hoa vàng Ba Chẽ từng bị khai thác gần như cạn kiệt do thương lái Trung Quốc thu mua mạnh. Đến nay một số khu vực đã phục hồi dần nhưng chưa lấy lại được sự cân bằng.

4. Trà hoa vàng Sơn Động

Trà hoa vàng Sơn Động cũng là Camellia euphlebia như ở Ba Chẽ. Trà mọc trong rừng thứ sinh nghèo, ven khe suối với chiều cao trung bình 1,75m và đường kính gốc trung bình 1,86cm. Trà hoa vàng Sơn Động sống trong rừng tự nhiên nhiều với mật độ ước tính 346 cây/ha. Môi trường sinh trưởng ở đây có nhiệt độ trung bình năm 22,5^oC, lượng mưa trung bình năm 1560mm, đất thịt nhẹ tơi xốp, đất màu nâu hoặc xám đen có lẫn đá 5-10% với độ pH 4,6-6,02.

Khảo sát thực địa các vùng phân bố cây trà hoa vàng tại Việt Nam

5. Trà hoa vàng Ba Vì

Trà hoa vàng Ba Vì đặc hữu là giống Camellia tonkinensis. Trà hoa vàng ở đây mọc trong rừng thứ sinh đang phục hồi, ven khe suối sườn núi Tây Ba Vì với chiều cao trung bình 1,66m và đường kính gốc trung bình 1,84cm. Trà hoa vàng Ba Vì sống trong điều kiện nhiệt độ trung bình năm là 23,4^oC, lượng mưa trung bình năm 2166mm, đất thịt nhẹ đến trung bình, đất tơi xốp, nhiều mùn, đất màu xám đen với độ pH 5-6,9.