Trà hoa vàng ( tên khoa học: Camellia chrysantha ) hay còn được gọi là kim hoa trà, là một loại thảo dược rất quý hiếm xuất hiện ở Việt nam và Trung Quốc. Từ thời xa xưa, Trà hoa vàng chỉ được xuất hiện trong truyền thuyết, qua những lời truyền miệng của dân gian về một loại “trà thảo dược có thể chữa được bách bệnh”.
Cho đến năm 1578, trong cuốn “Bản thảo cương mục của danh y Lý Thời Trân, một trong những danh y vĩ đại nhất của Trung Quốc, người ta mới biết đến sự tồn tại của Kim Hoa Trà. Đích thân vị cua nhà Minh thời bấy giờ - Hiến đế Chu Dực Quân đã ca ngợi loại trà này hết lời, làm dấy lên phong trào tìm trà quý hiếm kính vua. Tuy nhiên đất nước Trung Hoa lại quá rộng lớn, cùng với những tin đồn bất minh, lại thêm sự xuất hiện hết sức hạn chế, việc tìm kiếm trà quý chẳng khác nào “mò kim đáy bể”. Chính vì vậy, loại trà này vẫn chỉ được biết đến trong giới quý tộc vua chúa thời đó.
Trà hoa vàng trở thành loài hoa quý hếm được cả thế giới săn đón.
- Năm 1606, theo lời ủy thác của thiên hoàng Nhật Bản – GoYõzei, nhà sưu Takatsuki Ikeda được cử sang Trung Quốc để tìm kiếm loài hoa quý. Trải qua biết bao gian nan, phiêu bạt trên nhiều vùng đất khác nhau, vị nhà sư này đã tìm thấy những dấu vết của Cây Hoa Trà Vàng tại sâu trong vùng núi phía tây nam tỉnh Quảng Tây. Để thưởng cho phát hiện trọng đại này, vua nhà Minh đã cho phép vị đại sư được mang giống hoa trà quý giá về Nhật Bản. Kể từ đó, Trà hoa vàng đã được phát hiện và nhân giống ở một vài vùng của Trung Quốc và Nhật Bản. Tuy nhiên, quá trình phát triển và nhân giống gặp rất nhiều khó khăn không chỉ do kỹ thuật canh tác thời bấy giờ mà còn vì điều kiện sống của Trà hoa vàng quá khắc nghiệt và khó khăn.
- Năm 1674, nữ hoàng Anh nghe danh về một loại trà giú “gia tăng tuổi thọ” đã ủy thác cho thợ săn người Anh tên là Robert sang Trung Quốc. Những cũng phải đến tận năm 1739, sau gần 100 năm tìm kiếm, nhân giống và phát triển, người làm vườn tên James Gordon mới giới thiệu Kim hoa trà đến với thị trường Anh Quốc. Cùng với sự mở rộng của thị trường cuối thế kỉ 18, các giống mới bắt đầu được xuất hiện ở Anh, nhập khẩu thông qua công ty Đông Ấn của Anh.
- Trà hoa vàng được nhập khẩu từ Anh sang Mỹ vào năm 1979 khi đại tá John Steven mang trà hoa vàng như một chiến lược thu hút khách hàng tại các điểm tham quan trong Elysian Fields ở Hoboken, New Jersey và đã thu được những thành quả khó tin. Năm 1819, trường cao học quản trị Samuel Curtis Johnson xuất bản cuốn Monograph đã miêu tả Trà hoa vàng như “một thảo dược quý, ngoài vẻ đẹp thanh cao còn ẩn chứa sức mạnh khó tin”.
- Vào những năm 1940, hoa trà được coi như một biểu tượng của sự giàu có và snag trọng, trở thành một cơn sốt, một trào lưu cho giới thượng lưu thời đó. Tuy nhiên do điều kiện khí hậu khắc nghiệt cũng như việc nhập khẩu từ Anh gặp nhiều khó khăn do chất lượng và sản lượng không được như mong đợi.
- Năm 1960, Mỹ đã đề nghị trao tặng chiếc máy bay Boeing cho Trung Quốc như một thành ý, tạo thành mối quan hệ mậu dịch trong việc nhập khẩu và phát triển Trà hoa vàng – đủ để thấy Trà hoa vàng có giá trị quý giá thế nào !
Thật may mắn khi Việt Nam cũng dã xuất hiện một vài vùng ít ỏi trồng được giống hoa đặc biệt quý hiếm này, và một trong số đó và vùng đất TAM ĐẢO.
Hai nhà khoa học Hakoda Naotoshi và giáo sư Trần Ninh phát hiện và công bố trên tạp chí khoa học của Đại học Quốc gia Hà Nội và tạp chí Quốc tế “ International Camellia Journal” vào năm 2007.
Loại Trà Hoa Vàng Tam Đảo có giá trị kinh tế, thẩm mỹ và dược liệu rất cao, tuy nhiên số lượng cá thể còn lại rất ít và phân bố hạn hẹp.
( Nguồn : Trà hoa vàng Tam đảo – Goldhea Tea )
