Có phải trà hoa vàng hay còn gọi là kim hoa trà xuất xứ từ Trung Quốc

Được gọi với cái tên mỹ miều “kim hoa trà” nên nhắc đến trà hoa vàng người ta có thể nói ngay là có xuất xứ từ Trung Quốc nhưng sự thật có phải như vậy không?

Từ dạo trà hoa vàng rộ lên và gây tiếng vang lớn tại thị trường Việt Nam, nhiều người mới biết đến tò mò tìm hiểu về nguồn gốc xuất xứ của giống trà này. Đây là loại trà ít được biết đến trước kia hoặc người ta hay gọi là “kim hoa trà” thay vì “trà hoa vàng” như chúng ta thường gọi hiện nay.

Kim hoa trà sau khi thu hoạch

Vậy kim hoa trà và trà hoa vàng là một?

Đúng vậy, chỉ là cách gọi khác nhau cho cùng một loại cây thuộc họ chè. Loại cây này thích hợp với khí hậu và thổ nhưỡng miền núi và miền trung du. Trà hoa vàng có thể được trồng làm cảnh, trồng làm thuốc, trồng lấy lá uống nước, trồng lấy hoa làm trà. Cây ra hoa quanh năm nhưng hoa to và không nhiều. Trong các loại trà thì thuộc hàng quý hiếm.

Kim hoa trà chẳng qua là tên Hán-Việt của cây trà hoa vàng. Trà này có cả ở Trung Quốc và Việt Nam nhưng người Trung Quốc đã biết thưởng thức sớm hơn nên đặt tên riêng thể hiện sự cao quý. Thời phong kiến trà là một trong những vật phẩm tiến vua phương Bắc rất được ưa chuộng.

Vậy trà hoa vàng có xuất xứ từ Trung Quốc?

Đúng là trà hoa vàng có ở Trung Quốc nhưng nói xuất xứ hoàn toàn từ đây thì không hẳn. Vì có điều kiện tự nhiên tương đồng nên cây trà hoa vàng có ở cả vùng núi phía Nam Trung Quốc lẫn miền Bắc Việt Nam từ hàng ngàn năm trước. Nhiều nhất hiện nay có thể tìm thấy cây này tại tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), Vĩnh Phúc, Quảng Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Nghệ An (Việt Nam) và một số khu vực miền núi khác.

Không ai xác định được niên đại khởi sinh chính xác của loài cây này và cây mọc ở Việt Nam hay Trung Quốc trước, vậy nên cả 2 nước đều là quê hương của trà hoa vàng. Các nhà khoa học khi nghiên cứu cũng đã cố gắng rạch ròi xuất xứ và phân vùng địa lý kim hoa trà nhưng tất cả các tài liệu đều khẳng định trà có “2 quốc tịch”.

Vậy trà hoa vàng ở đâu tốt hơn?

Vẫn là giống cây hoa ấy nên thật khó để tìm ra sự khác biệt nhưng môi trường sinh trưởng, nguồn gen, chế độ chăm sóc và cách chế biến có thể quyết định phẩm chất trà hoa vàng mỗi nơi có những điểm sai khác nhất định.

Sự thật là người Tàu rất thích kim hoa trà Việt. Khi còn đô hộ nước ta, các vua phương Bắc đã có thời bắt dân ta phải cống nạp kim hoa trà. Thương lái Trung Quốc cũng đi khắp núi rừng phía Bắc để thu mua trà hoa vàng về nước. Điều đó chứng tỏ trà hoa vàng đất Việt có khi còn hơn hẳn trà Tàu.

So sánh giữa các vùng có cây trà hoa vàng trên lãnh thổ Việt Nam thì trà hoa vàng Tam Đảo được đánh giá cao nhất cả về đặc tính giống bản địa, chất lượng và sản lượng trà hàng năm, quy mô vùng trồng và công nghệ chế biến. Hiện nay, cây được nhân giống rất mạnh tại địa phương và hoa thu về được sấy khô bằng công nghệ nhiệt lạnh giúp làm khô hoa mà giữ nguyên hình dáng, màu sắc và tính dược lực học tự nhiên.

Cây trà hoa vàng Tam Đảo-Vĩnh Phúc-Việt Nam

Kết lại, kim hoa trà có xuất xứ tại Việt Nam và Trung Quốc trong đó trà hoa vàng Tam Đảo được tiếng thơm ngon hơn nhờ điều kiện sinh trưởng lý tưởng. Nếu sử dụng trà hoa vàng, hãy dùng trà hoa vàng đất Việt! Nếu dùng trà hoa vàng đất Việt thì trà hoa vàng Tam Đảo là sự lựa chọn không thể tuyệt vời hơn.